Sistemi Imunitar i Fortë
Ndërsa kafshët tona shtëpiake hyjnë në botën e jashtme, ato ekspozohen ndaj një game të gjerë kërcënimesh të reja sëmundjesh dhe infeksionesh. Shoqërimi me kafshë të tjera dhe takimi me substanca të huaja sfidojnë sistemin imunitar, por edhe e edukojnë atë. Vaksinat dhe barnat terapeutike ofrojnë mbështetje thelbësore, megjithatë, dieta e kafshëve tona luan një rol të madh në aftësimin e tyre që të rezistojnë dhe të kapërcejnë vetë sfidat imune.
ADOLESHENCA
Rreziku më i madh i infeksionit dhe sëmundjes ndodh menjëherë pas lindjes, pasi sistemi imunitar i trupit ende nuk është zhvilluar dhe kafshët e porsalindura janë të ekspozuara ndaj sfidave të reja.
Këlyshët dhe kotelet lindin me një funksion imunitar bazë të cilin e trashëgojnë nëpërmjet antitrupave të transmetuar nga nënat e tyre gjatë shtatzënisë. Kjo mbështetet më tej nga imunoglobulinat e gëlltitura nga qumështi i nënës së tyre. Kjo u jep atyre aftësinë për të luftuar sfidat fillestare nga viruset, bakteret dhe substancat e huaja.
Megjithatë, kjo mbështetje është e shkurtër dhe ata duhet të zhvillojnë shpejt sistemin e tyre imunitar për të luftuar sfidat e mëtejshme. Këlyshët dhe kotelet janë veçanërisht të prekshme gjatë kësaj periudhe të mungesës së imunitetit dhe ushqimi luan një rol të rëndësishëm në krijimin e mekanizmave të tyre të rinj mbrojtës.
BARRIERAT MBROJTËSE
Linja fillestare e mbrojtjes së trupit është sipërfaqet e jashtme, të tilla si lëkura dhe mukozat. Të dyja sigurojnë barriera mbrojtëse për të penguar hyrjen e substancave të dëmshme dhe janë efektive në zmbrapsjen e shumicës së baktereve dhe viruseve. Membranat e mukozës, të tilla si ato që gjenden në mushkëri dhe në traktin tretës, lidhin substanca të dëmshme dhe i pengojnë ato të arrijnë në gjak.
Membranat përmbajnë gjithashtu qeliza që synojnë dhe shkatërrojnë në mënyrë specifike proteinat e huaja. Çdo prerje në lëkurë ose dëmtim i këtyre membranave mukoze mund të lejojë që këto baktere dhe proteina të huaja të hyjnë në sistemin e qarkullimit të gjakut, ku mund të shumohen dhe krijojnë sëmundje dhe infeksion.
Lëndët ushqyese si zinku i keluar dhe biotina mund të ndihmojnë në ruajtjen e integritetit të lëkurës, ndërsa prebiotikët dhe fibrat funksionale, si MOS dhe psyllium, nxisin një mukozë të shëndetshme të zorrëve.
PËRGJIGJA IMUNETORE
Fagocitet e specializuar, të quajtur makrofagë, janë ushtarët e këmbësorisë së trupit që ofrojnë një përgjigje fillestare ndaj infeksionit. Ato aktivizohen në përgjigje të pranisë së antigjeneve dhe sulmojnë dhe tresin pushtuesit e huaj, pas së cilës ato transportohen në nyjet limfatike ku bashkohen me limfocitet B dhe T. Qelizat B më pas fillojnë të prodhojnë antitrupa specifikë kundër antigjeneve ndaj të cilëve trupi është i ekspozuar. Këto antitrupa gjithashtu shkaktojnë përgjigje nga qelizat e tjera imune, duke i bërë ato të sulmojnë dhe të vrasin bakteret ndërhyrëse. Qelizat T ndihmëse veprojnë si sinjalizues për të drejtuar antitrupat dhe qelizat T vrasëse në zonën e infektuar. Së bashku, ky reaksion zinxhir siguron përgjigjen imune parësore (të lindur) dhe dytësore (përshtatëse).
INFLAMMACIONE
Kjo përgjigje inflamatore kontrollohet nga acidet yndyrore omega-6 dhe 3, të cilat sigurohen kryesisht nëpërmjet dietës. Prandaj është e rëndësishme të sigurohet një furnizim i mirë dietik i të dy acideve yndyrore, nëpërmjet vajrave bimore dhe peshkut, për të mbështetur një përgjigje efektive inflamatore. Përndryshe inflamacioni nuk mund të kontrollohet, gjë që mund të përkeqësojë më tej infeksionin.
VITAMINA TË TRETSHME TË YNDYRAVE
Këto tre vitamina A, D dhe E të tretshme në yndyrë janë thelbësore për funksionimin e duhur të sistemit imunitar. Vitamina A është e përfshirë në funksionimin e fagociteve dhe aktivizimin e limfociteve T dhe B, dhe kështu është thelbësore për aftësinë e trupit për të mësuar nga kërcënimet e reja. Është gjithashtu thelbësore për mirëmbajtjen e mukozave të shëndetshme, të cilat janë shtresa e parë e mbrojtjes së trupit. Vitamina A në përgjithësi i shtohet dietës për të siguruar furnizim të bollshëm, por gjithashtu mund të gjendet në përbërës të tillë si yndyrat shtazore dhe proteinat.
Vitamina E është një vitaminë antioksiduese, e cila kryesisht ekziston në muret qelizore, ku mbron qelizat nga nënproduktet e dëmshme të infeksioneve. Është gjithashtu i rëndësishëm në prodhimin dhe funksionimin e limfociteve, dhe një rritje e vitaminës E dietike është treguar se rrit nivelet e tyre.
Vitamina D modulon aktivitetin e limfociteve T dhe B dhe qelizave të tjera imune, për të siguruar që veprimet e tyre janë të përshtatshme dhe të kontrolluara. Mungesa e vitaminës D mund të prodhojë një sistem imunitar tepër aktiv. Është gjithashtu i rëndësishëm për lëvizjen dhe shënjestrimin e makrofagëve, si dhe aftësinë e tyre për të luftuar baktere të caktuara.
VITAMINA TË TRETSHME NË UJË
Vitaminat B6, B12 dhe acidi folik janë thelbësore për metabolizmin dhe shumëzimin qelizor, dhe kështu janë të nevojshme për gjenerimin dhe aktivitetin e qelizave imune, siç janë fagocitet. Tiamina dhe vitamina B1 janë gjithashtu të rëndësishme për ruajtjen e barrierave të jashtme të trupit, dhe kështu ndihmojnë në mbrojtjen kundër infeksioneve fillestare. Vitamina C është gjithashtu një vitaminë e rëndësishme për imunitetin. Veprimet e tij antioksidante, veçanërisht brenda qelizave të bardha të gjakut, ndihmojnë në shkatërrimin e baktereve të huaja dhe një mangësi është lidhur me shtypjen e imunitetit.
Qentë dhe macet e shëndetshme janë në gjendje të gjenerojnë mjaftueshëm vitaminë C brenda trupit të tyre, megjithatë, në rast sëmundjeje ose rikuperimi, sinteza e saj mund të dëmtohet dhe plotësimi dietik mund të jetë i dobishëm.
MINERALET
Pothuajse të gjitha mineralet kontribuojnë në një farë mënyre në imunitetin e trupit. Hekuri, zinku, seleniumi dhe bakri janë veçanërisht të rëndësishëm pasi ato janë qendrore për një numër enzimash antioksidante që ndihmojnë në mbrojtjen e trupit nga sulmi i radikulës së lirë.
Këto radikale të lira, të cilat janë nënprodukte natyrale të metabolizmit, synojnë dhe dëmtojnë organet dhe indet e ndjeshme në trup, si organet riprodhuese, zemrën dhe trurin.
Enzimat antioksidante neutralizojnë drejtpërdrejt këto substanca, si dhe mbrojnë organet dhe indet nga sulmet e mëtejshme. Këto minerale janë gjithashtu pjesë e enzimave që ndikojnë në përgjigjet imune parësore dhe dytësore, dhe mungesa e tyre mund të zvogëlojë efektivitetin e sistemit imunitar.