Kujdesi Oral

Kujdesi dhe higjiena dentare është bërë një nga fokuset kryesore për profesionistët e veterinarisë dhe të ushqyerjes gjatë 20 viteve të fundit. Për prindërit e kafshëve shtëpiake, sëmundja periodontale është një nga indikacionet e hershme më të dukshme të problemeve shëndetësore.

Në fakt, 70% e maceve dhe 80% e qenve tani shfaqin disa shenja të sëmundjes periodontale, duke bërë që Shoqëria Amerikane Veterinare Dentare të pretendojë se është shkaku më i zakonshëm i problemeve dentare. Kujdesi dentar është gjithashtu një temë kryesore për trajnimin e veterinerëve dhe infermierëve të veterinerit, me shumë veterinerë që tani specializohen në trajtime dhe referime dentare.

PRODUKTET E KAFSHËVE SHTËPIAKE

Shumë ushqime dhe trajtime për kafshët shtëpiake tani përfshijnë aspekte fizike dhe ushqyese të krijuara posaçërisht për të përmirësuar dhe ruajtur shëndetin oral. Në veçanti, shumica e gamës së trajtimeve funksionale përfshijnë një varietet dentar i cili është krijuar për t’u ofruar çdo ditë për të mbajtur dhëmbë dhe mishra të shëndetshëm.

Ndonëse përgjithësisht pranohet se pastrimi fizik i dhëmbëve me furçë është metoda më e mirë e mbrojtjes, gërryerja fizike e siguruar nga kokrrat krokante gjithashtu ka një efekt të rëndësishëm. Kokërrat e mëdha dhe këndore depërtojnë thellë midis dhëmbëve, duke siguruar një veprim larës që gjithashtu stimulon mishrat e dhëmbëve.

Gjatë 10 viteve të fundit ka pasur gjithashtu një rritje të numrit të përtypjeve dentare në dispozicion. Shumë prej tyre përfshijnë përbërës dhe aditivë për të reduktuar prishjen e dhëmbëve, por shumica promovojnë një veprim të përtypjes që stimulon prodhimin e pështymës, e cila ndihmon në luftimin e substancave që shkaktojnë sëmundje periodontale.

PLLAKA DHE TARTARI

Në veçanti, ka dy substanca që ngjiten në dhëmbë dhe mund të vazhdojnë të shkaktojnë komplikime periodontale. Pllaka është një mbetje ngjitëse e përbërë nga baktere dhe depozita ushqimore e cila bëhet kafe e verdhë ndërsa piqet. Bakteret nxjerrin acide të cilat sulmojnë smaltin mbrojtës që mbulon dhëmbët, duke shkaktuar kështu karies (kavitete) dhe duke rritur inflamacionin e mishrave të dhëmbëve.

Lezionet e vogla në mishrat e dhëmbëve gjithashtu mund të lejojnë që bakteret të hyjnë në qarkullimin e gjakut dhe të vazhdojnë të sfidojnë sistemin imunitar, duke çuar në probleme shëndetësore dytësore. Disa shtame bakteriale prodhojnë gjithashtu substanca të paqëndrueshme, si sulfuri i hidrogjenit, i cili krijon erë të pakëndshme të frymëmarrjes (halitosis). Substanca e dytë që gjendet në dhëmbë është guri (tartari). Pas një ose dy ditësh pllakata fillon të tërheqë kripërat e kalciumit të cilat krijojnë një strukturë të fortë dhe të brishtë në bazën e dhëmbëve. Guri është shumë i vështirë për t’u hequr me mjete fizike dhe në përgjithësi përfshin ndërhyrje veterinare, prandaj preferohet parandalimi i formimit të tij. Së bashku, pllaka dhe gurët nxisin zhvillimin e gingivitit.

MOSHA DHE OBIZETETI

Ndërsa trupi plaket, dhëmbët dhe mishrat gjithashtu fillojnë të përkeqësohen dhe bëhen më të ndjeshëm ndaj sulmeve bakteriale dhe kimike. Mishrat gjithashtu tkurren dhe tërhiqen, duke ekspozuar më shumë dentinë të ndjeshme në zgavrën me gojë.

Kjo mund ta bëjë përtypjen dhe bluarjen më të dhimbshme për qentë dhe macet e moshuara, gjë që redukton sasinë e veprimit gërryes dhe përkeqëson më tej zhvillimin e pllakës.

Prandaj është edhe më e rëndësishme që të inspektojmë rregullisht dhëmbët dhe mishrat e shoqëruesve tanë më të vjetër dhe të sigurohemi që të kryhen kontrolle të rregullta veterinare.

STRATEGJI E USHQIMIT

Së bashku me veprimin fizik, gërryes të kokërrave krokante dhe efektin stimulues të pështymës së përtypjes, një sërë përbërësish dhe aditivësh mund të kenë efekte të dobishme në shëndetin oral.

Substancat alkalizuese mund të përdoren për të rregulluar pH në gojë për të reduktuar gjithashtu mineralizimin e pllakës. Një numër ekstraktesh frutash dhe perimesh, si boronica dhe kumak ( calendula – marigold ), kanë aktivitete të fuqishme antimikrobike dhe antioksidante, të cilat mund të ndihmojnë në reduktimin e përhapjes së baktereve, si dhe në mbrojtjen e mishrave të dhëmbëve nga sulmet nga radikalet e lira dhe hidroperoksidet.

Vitaminat, të tilla si vitaminat C dhe E, mund të ndihmojnë gjithashtu në reduktimin e dëmtimit oksidativ, me një numër provash klinike që tregojnë rezultate të reduktuara të xhengiviteve te macet dhe qentë kur ushqehen me dieta që përmbajnë nivele të larta të këtyre vitaminave antioksiduese.

Vitamina C është gjithashtu e rëndësishme në prodhimin e kolagjenit, i cili kërkohet për të mbajtur dhëmbët fort në vend dhe për të siguruar strukturën e mishrave të dhëmbëve.